TP.HCM mới cần ‘một quy hoạch, một cửa khẩu’ để bứt phá dịch vụ logistics

Ông Cao Hồng Phong, Chủ tịch HH Logistics và Cảng biển Bà Rịa - Vũng Tàu, cho rằng cần nhanh chóng điều chỉnh quy hoạch, hạ chi phí logistics - Ảnh: THANH HIỆP

Tại tọa đàm "Phát triển thương mại và logistics TP.HCM" vừa diễn ra hôm 11-9, các chuyên gia, doanh nghiệp cho rằng thành phố cần sớm xây dựng một quy hoạch thống nhất, xác lập cơ chế "một cửa khẩu - một bản đồ logistics" để giảm chi phí, tránh chồng chéo và phát huy tối đa thế mạnh từng địa phương. 

Sự hợp tác giữa doanh nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực xuất khẩu, được xem là yếu tố quyết định để TP.HCM mới bứt phá thành trung tâm logistics và thương mại hàng đầu khu vực.

Tọa đàm "Phát triển thương mại và logistics TP.HCM" do báo Tuổi Trẻ phối hợp Sở Công Thương TP.HCM và Trường Tài năng UEH.ISB tổ chức, thuộc chuỗi hoạt động của "Diễn đàn Hiến kế phát triển công thương TP.HCM".

Chìa khóa giảm chi phí logistics cho TP.HCM mới

Ông Cao Hồng Phong, Phó tổng giám đốc Gemalink - Chủ tịch Hiệp hội Logistics và Cảng biển Bà Rịa - Vũng Tàu, nhận xét lợi thế về không gian mới của TP.HCM là điều không thể bàn cãi, nhưng cũng có mấy điểm cần được xem xét theo xu hướng phát triển mới. 

"Việc đầu tiên nên làm và cần phải làm là nghiên cứu điều chỉnh làm lại quy hoạch. Trước đây cả 3 địa phương cùng phát triển riêng, nhưng giờ phải quy hoạch lại, nhằm nâng cao lợi thế của mỗi khu vực trước đây. Qua đó làm TP.HCM mới sẽ bao gồm cả điểm mạnh của Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu", ông Phong kiến nghị. 

Cụ thể, theo ông Phong, logistics có thể chia thành hai mảng là nội địa và xuất khẩu. Trong đó TP.HCM cũ phát triển thương mại, dịch vụ nội địa, tức là tập trung giải quyết bài toán chính sách, đầu tư thiết bị, kết nối hạ tầng. Bà Rịa - Vũng Tàu sẽ tập trung logistics xuất khẩu, tức phát triển cảng biển tại địa phương này. 

Ban tổ chức gửi tặng cây xanh lưu niệm cho các đại biểu tham gia tọa đàm - Ảnh: THANH HIỆP

Còn Bình Dương tập trung sản xuất. Song song với quy hoạch cảng biển là quy hoạch lại kho bãi phục vụ các trung tâm logistics theo không gian mới theo hướng mở rộng hơn… 

Bên cạnh đó, ông Phong cũng cho rằng chúng ta không nên phát triển độc lập theo kiểu mỗi doanh nghiệp tự làm, mà nên bắt tay hợp tác lẫn nhau, qua đó giúp giảm chi phí logistics nội địa lẫn xuất khẩu. 

Dẫn chứng ví dụ, Chủ tịch Hiệp hội Logistics và Cảng biển Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết trong việc xử lý các đơn hàng gỗ xuất khẩu đi Mỹ, rất nhiều doanh nghiệp đã phải xếp hàng dài chờ xuất đi trước khi Mỹ áp dụng mức thuế mới. Lúc đó nếu các doanh nghiệp không hợp tác, hỗ trợ lẫn nhau để thúc đẩy nhanh quá trình xuất khẩu kịp thời thì sẽ gây thiệt hại rất lớn cho các doanh nghiệp trong nước. 

Góp ý thêm về quy hoạch, ông Phong cho biết hiện nay nếu xét về cửa khẩu thì TP.HCM và Bà Rịa - Vũng Tàu lại có những cửa khẩu khác nhau. Hàng hóa đi qua TP.HCM rồi xuống Bà Rịa - Vũng Tàu lại phải đi qua 2 cửa khẩu khác nhau dù cùng trong một thành phố mới. 

"TP.HCM mới chỉ nên có một tên cửa khẩu duy nhất cho toàn bộ các cổng nhập xuất khẩu tại các cảng trên địa bàn TP.HCM mới. Đó chính là sự thống nhất của một trung tâm TP.HCM mới, cũng là cách tiết kiệm chi phí logistics, chi phí vận hành cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực", ông Phong nêu rõ.

Bán lẻ muốn khai thác thị trường sau 22 giờ

Theo các nhà bán lẻ, TP.HCM cần có sự chuyển động mạnh hơn với kinh tế đêm. Sự sôi động này không chỉ mở rộng dịch vụ mua sắm - giải trí cho người dân mà còn tạo sản phẩm du lịch độc đáo, góp phần khẳng định TP.HCM là trung tâm thương mại hoạt động 24/7.

Hiện quá trình nhập hàng và vận hành trực tuyến của Lotte Mart được kiểm soát chặt chẽ. Với hàng nhập khẩu, doanh nghiệp làm việc trực tiếp với nhà cung cấp nước ngoài, tuân thủ đầy đủ quy định kiểm định, chất lượng và logistics; hàng trong nước cũng phải đạt tiêu chuẩn trước khi bày bán tại siêu thị hoặc đưa lên kênh online, đảm bảo trải nghiệm mua sắm đồng nhất. 

Song song, Lotte Mart đẩy mạnh mô hình "mua sắm kết hợp giải trí" khi hầu hết siêu thị tích hợp rạp chiếu phim, khu vui chơi, ẩm thực và mở cửa đến 22-23h.

Ở lĩnh vực bán lẻ khác, Bách Hóa Xanh cho biết hoạt động ban đêm chủ yếu phục vụ hậu cần và cung ứng để duy trì chuỗi bán lẻ ban ngày. SATRA thì coi "kinh tế đêm" là nguồn thu lớn, tận dụng lợi thế chợ đầu mối Bình Điền, nơi giao dịch chủ yếu về đêm. 

Doanh nghiệp này đang chuẩn bị dự án Bình Điền 2 hiện đại hơn, vừa đáp ứng phân phối, vừa hướng tới trở thành điểm tham quan du lịch đêm. SATRA nhận định việc phát triển kinh tế đêm không chỉ phục vụ tiêu dùng nội địa mà còn tạo sản phẩm du lịch đặc sắc, quảng bá TP.HCM như trung tâm thương mại sôi động cả ngày lẫn đêm.

Chi phí logistics chiếm khoảng 17% giá thành, "nút thắt" cần giải quyết ngay

Ông Nguyễn Nguyên Phương - Phó giám đốc Sở Công Thương TP.HCM - nhìn nhận TP cần một tổ công tác tinh nhuệ gồm chuyên gia, sở ngành, hiệp hội để rà soát, ưu tiên và đề xuất giải pháp đột phá - Ảnh: THANH HIỆP

Ông Nguyễn Nguyên Phương, Phó giám đốc Sở Công Thương TP.HCM, cho biết với nhiều ý kiến chuyên gia, ban tổ chức thu thập thêm các góc nhìn đa chiều, thiết thực để phục vụ cho diễn đàn. 

Diễn đàn xuất phát từ sáng kiến của Sở Công Thương TP sau khi tổ chức hai tọa đàm về thương mại và công nghiệp, dự kiến tới đây sẽ sớm tổ chức hội nghị để báo cáo với lãnh đạo TP.HCM các hiến kế, giải pháp nhằm giúp TP phát triển đột phá trong tương lai. 

"Tôi hình dung chuyện đưa ra các giải pháp, hiến kế cho TP.HCM giống như đội bóng đá sắp sửa bước vào trận quan trọng. Để đảm bảo thành công cho đội bóng thì chắc chắn không có cầu thủ yếu, và phải có ngôi sao. TP.HCM giống như máy có công suất lớn nhưng mô tơ không phù hợp với công suất, chỉ đáp ứng được 50%; TP.HCM sau khi sáp nhập thì thay mô tơ có công suất gấp đôi nhưng hoạt động lại không được gấp đôi vì dây curoa không thể kéo công suất lớn, chỉ quen kéo công sức nhỏ", ông Phương ví von. 

Cũng theo lãnh đạo Sở Công Thương TP, chi phí cho logistics hiện chiếm đến 17% là không thể nào chấp nhận, chúng ta gồng gánh bao nhiêu năm nay là đuối. Làm gì làm phải chọn ra nút thắt, bí bách để dồn sức xử nó trước; tìm cái gì hay, thế mạnh mà doanh nghiệp có thể đột phá để đầu tư, làm sao để đầu tư 1 mà ra được 3, 4. Còn nếu dàn trải ra thì khả năng không ăn thua, không hiệu quả vì nguồn lực chúng ta có hạn. 

Lãnh đạo không thể giải quyết hết được, nên rất cần thành lập một tổ công tác, trong đó huy động các nhân vật xuất sắc của các sở ngành, hiệp hội, chuyên gia để cùng lắng nghe, rà các điểm nghẽn, tính toán ưu tiên để sau đó đưa ra giải pháp. 

"Điều cần thiết là nhận diện, chỉ ra cách làm, phương pháp làm. Sau khi tập hợp ý kiến của chuyên gia, chúng ta tự tin để kiến nghị, tham mưu đến lãnh đạo thành phố để đưa ra các giải pháp đột phá. Logistics vừa là điểm nghẽn nhưng cũng vừa là cơ hội lớn cho TP.HCM mới, điều quan trọng là cách nhìn nhận", ông Phương nhìn nhận. 

Bước đột phá để TP.HCM trở thành cửa ngõ logistics Đông Nam Á

Với vị trí địa kinh tế chiến lược và sự kết hợp nguồn lực từ 3 địa phương, TP.HCM mở rộng có tiềm năng vươn lên thành một trung tâm logistics hàng đầu châu Á.